Hiểu rõ khái niệm lương net là gì sẽ giúp người lao động tính toán thu nhập chính xác, đảm bảo quyền lợi về lương bổng trong quá trình làm việc. Qua bài viết này, Vieclam.net sẽ giới thiệu chi tiết về lương net và cách tính lương net để bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về các khoản thuế và bảo hiểm, cũng như ưu và nhược điểm của việc nhận lương net.
Mục lục
I. Lương net là gì?
Lương net (lương thực nhận) là số tiền mà người lao động thực sự nhận được sau khi đã trừ đi các khoản thuế và các khoản đóng góp bắt buộc (như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp) từ lương gross (lương trước thuế và các khoản trừ).
II. Phân biệt lương net với lương gross
Lương net và lương gross là hai khái niệm quan trọng mà người lao động cần nắm rõ trong quá trình làm việc. Lương gross là tổng thu nhập mà người lao động được ký kết trong hợp đồng, trong khi lương net là số tiền thực tế mà họ nhận được sau khi đã trừ các khoản thuế và bảo hiểm. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp người lao động có cái nhìn tổng quát hơn về tài chính cá nhân và lập kế hoạch chi tiêu hợp lý.
Tiêu chí |
Lương gross |
Lương net |
Định nghĩa |
Lương gross là tổng thu nhập của người lao động trước khi trừ đi các khoản phí như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Lương gross là mức lương mà doanh nghiệp chi trả cho người lao động dựa trên hợp đồng lao động, bao gồm tất cả các loại trợ cấp, thưởng. |
Lương net là lương mà người lao động nhận được sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm và thuế. Người lao động không phải tự tính các khoản phí phải nộp mà công ty sẽ trực tiếp trừ ra từ lương gross, và số tiền còn lại chính là lương net. |
Bao gồm |
Lương cơ bản, phụ cấp, trợ cấp, thưởng… |
Lương Gross – (Bảo hiểm + Thuế TNCN) |
Sử dụng trong hợp đồng |
Thường được ghi trong hợp đồng lao động |
Không thường được ghi rõ trong hợp đồng |
Tính chất |
Con số dùng để tính toán khấu trừ |
Khoản tiền thực nhận |
Ai chịu trách nhiệm tính toán & nộp bảo hiểm, thuế |
Doanh nghiệp |
Doanh nghiệp |
III. Hướng dẫn cách tính lương net chính xác nhất
1. Công thức và các khác niệm
Công thức tính lương net:
Lương net = Lương gross – (BHXH + BHTN + BHYT) – Thuế TNCN (nếu có) |
Trong đó:
- Lương Gross: Tổng thu nhập hàng tháng, bao gồm lương cơ bản, phụ cấp, thưởng…
- BHXH: Bảo hiểm xã hội (8% lương gross)
- BHTN: Bảo hiểm thất nghiệp (1% lương gross)
- BHYT: Bảo hiểm y tế (1.5% lương gross)
- Thuế TNCN: Thuế thu nhập cá nhân
Công thức tính thuế TNCN:
Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế x bậc thuế suất
Công thức tính thu nhập tính thuế:
Tổng thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập (Gross) – Các khoản được miễn – Các khoản giảm trừ (các khoản giảm trừ ở đây chính là tổng các loại bảo hiểm)
2. Ví dụ chi tiết cách tính lương net
Giả sử mức lương gross của bạn là 20.000.000 VNĐ, bạn có thể tính lương net theo các bước sau:
Bước 1: Tính các khoản bảo hiểm:
- BHXH: 20.000.000 x 8% = 1.600.000 VNĐ
- BHYT: 20.000.000 x 1.5% = 300.000 VNĐ
- BHTN: 20.000.000 x 1% = 200.000 VNĐ
=> Tổng bảo hiểm: 2.100.000 VNĐ
Bước 2: Tính thu nhập tính thuế:
- Tổng thu nhập: 20.000.000 VNĐ
- Giảm trừ gia cảnh bản thân: 11.000.000 VNĐ
- Giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc: 4.400.000 VNĐ
- Tổng bảo hiểm: 2.100.000 VNĐ
=> Thu nhập tính thuế: 20.000.000 – 11.000.000 – 4.400.000 – 2.100.000 = 2.500.000 VND
Bước 3: Xác định bậc thuế TNCN
Sau khi tính được thu nhập tính thuế, bạn xác định bậc thuế dựa trên bảng bên dưới:
Bậc |
Thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) |
Thuế suất |
1 |
Đến 05 |
5% |
2 |
Trên 05 đến 10 |
10% |
3 |
Trên 10 đến 18 |
15% |
4 |
Trên 18 đến 32 |
20% |
5 |
Trên 32 đến 52 |
25% |
6 |
Trên 52 đến 80 |
30% |
7 |
Trên 80 |
35% |
Thu nhập tính thuế 2.500.000 VNĐ thuộc bậc 1 là 5%.
=> Thuế TNCN = 2.500.000 x 5% = 125.000 VND
Bước 4: Tính lương net
Lương net = 20.000.000 – 2.100.000 – 125.000 = 17.775.000 VNĐ
Kết luận: Với lương gross 20.000.000 VNĐ, bạn sẽ nhận được lương net là 17.775.000 VND sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm và thuế TNCN.
Xem thêm: 9 Mẫu bảng lương nhân viên đầy đủ và chi tiết nhất hiện nay
IV. Ưu và nhược điểm khi lựa chọn lương net
Việc lựa chọn hình thức nhận lương net hay lương gross luôn là vấn đề được quan tâm bởi cả người lao động và doanh nghiệp. Mỗi hình thức đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và trách nhiệm của cả hai bên.
1. Lợi ích khi nhận được lương net
- Đối với cá nhân:
- Không cần lo lắng về các khoản thuế, bảo hiểm hàng tháng vì đã được công ty trừ trước.
- Dễ dàng kiểm soát tài chính cá nhân, giúp lập kế hoạch chi tiêu hiệu quả.
- Đối với doanh nghiệp:
- Dễ dàng quản lý quỹ lương vì đã thống nhất khoản lương thực nhận của người lao động.
- Tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hỗ trợ về bảo hiểm và thuế cho nhân viên.
2. Nhược điểm khi nhận lương net
- Đối với cá nhân:
- Có thể gặp khó khăn trong việc xác minh chi tiết các khoản bảo hiểm và thuế đã nộp.
- Mất khả năng tự kiểm soát trực tiếp các khoản phí phát sinh.
- Đối với doanh nghiệp:
- Tốn thêm chi phí quản lý để đảm bảo tính chính xác cho các khoản trừ từ lương gross.
- Tăng trách nhiệm trong việc khai báo thuế và bảo hiểm cho nhân viên.
V. Kiến thức cần biết khi nhận lương net
Khi nhận lương net, người lao động cần nắm rõ các khoản phụ cấp (nếu có) và các khoản phí phải đóng để đảm bảo quyền lợi của mình, tránh những tranh chấp không đáng có.
1. Các khoản phụ cấp của lương net
Lương net thường là khoản tiền lương thực nhận sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc và thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, lương net chưa hẳn đã là toàn bộ phần lương mà người lao động nhận được. Ngoài lương net, người lao động có thể nhận thêm các khoản phụ cấp khác tùy thuộc vào thỏa thuận và chính sách của doanh nghiệp.
Các khoản phụ cấp phổ biến bao gồm:
- Tiền xăng xe
- Tiền điện thoại
- Tiền ăn trưa
- Tiền làm thêm giờ
- Phụ cấp trách nhiệm
- Phụ cấp thâm niên
2. Các khoản phí mà người lao động phải đóng
Khi nhận lương net, người lao động vẫn phải đóng một số khoản phí bắt buộc theo quy định của pháp luật, bao gồm:
- Bảo hiểm xã hội (BHXH): 8% lương gross, do người lao động đóng.
- Bảo hiểm y tế (BHYT): 1.5% lương gross, do người lao động đóng.
- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): 1% lương gross, do người lao động đóng.
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Được tính theo bậc thu nhập sau khi đã trừ các khoản giảm trừ (nếu có).
Lưu ý:
- Mức đóng bảo hiểm được tính dựa trên lương gross chứ không phải lương net.
- Doanh nghiệp có trách nhiệm đóng phần bảo hiểm của mình và nộp tất cả các khoản bảo hiểm và thuế cho cơ quan nhà nước.
- Người lao động cần thường xuyên kiểm tra việc đóng BHXH hàng tháng để đảm bảo doanh nghiệp thực hiện đúng cam kết và không bị thiệt thòi về quyền lợi.
Như vậy, bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin lương net là gì và cách tính lương net chi tiết. Hy vọng bạn đã hiểu những lợi ích và bất lợi của hình thức lương này để đưa ra lựa chọn phù hợp khi deal lương với công ty. Đừng quên thường xuyên ghé thăm Vieclam.net để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích khác.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Có thể bạn quan tâm: