Trả lương theo sản phẩm là hình thức trả lương dựa trên số lượng sản phẩm mà người lao động tạo ra trong quá trình làm việc. Cách tính này dựa trên những tiêu chuẩn cố định và mức lương cụ thể cho mỗi sản phẩm. Vậy có các cách tính lương theo sản phẩm nào? Hãy cùng Vieclam.net tìm hiểu kỹ hơn về cách tính lương theo sản phẩm cũng như những ưu, nhược điểm mà phương pháp này mang lại qua bài viết dưới đây!
Mục lục
I. Mức lương theo sản phẩm là gì?
Lương theo sản phẩm là mức lương của nhân viên được xác định dựa trên số lượng và chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ sản xuất ra, không phụ thuộc vào thời gian làm việc và lương cố định.
Đây là một phương pháp khích lệ người lao động tạo ra các sản phẩm chất lượng cao và thúc đẩy năng suất làm việc. Số tiền mà người lao động nhận được sẽ dựa trên đơn giá tiền lương cho mỗi đơn vị sản phẩm. Nghĩa là, nếu số lượng sản phẩm làm ra càng nhiều thì lương sẽ càng cao.
II. Hướng dẫn chi tiết cách tính lương theo sản phẩm
1. Tính lương theo sản phẩm trực tiếp
Tính lương theo sản phẩm trực tiếp là phương pháp trả lương dựa trên số lượng và chất lượng sản phẩm mà người lao động tạo ra. Đơn giá tiền công cho mỗi sản phẩm được xác định trước theo thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Phương thức này thường được áp dụng cho lao động trực tiếp trong sản xuất và cung cấp dịch vụ như chế tạo và lắp ráp.
Công thức tính lương theo sản phẩm trực tiếp:
Lương theo sản phẩm = Số sản phẩm hoàn thành x Đơn giá 1 sản phẩm
Ví dụ: Một công nhân trong xưởng sản xuất giày được trả lương theo số lượng giày hoàn thành, với đơn giá là 20.000 đồng cho mỗi đôi giày.
Nếu công nhân hoàn thành 100 đôi giày trong một tháng thì số tiền mà người công nhân được nhận là 20.000 x 100 = 2.000.000. Vậy, lương của công nhân sẽ là 2.000.000 đồng cho tháng đó.
2. Tính lương theo sản phẩm gián tiếp
Đây là phương pháp tính lương dựa trên số lượng sản phẩm mà công nhân chính (người trực tiếp tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ) và đơn giá cho mỗi đơn vị sản phẩm hoàn thành.
Phương pháp này thường được áp dụng cho các công nhân đóng vai trò phụ – hỗ trợ trong quy trình sản xuất, chẳng hạn như nhân viên vận hành máy móc, bảo trì hoặc chuẩn bị nguyên, vật liệu nhằm đảm bảo công nhân chính hoàn thành sản phẩm hiệu quả và đúng tiến độ.
Công thức tính lương theo sản phẩm gián tiếp:
Lương theo sản phẩm = Số sản phẩm của công nhân chính hoàn thành x Đơn giá 1 sản phẩm
Ví dụ: Trong một nhà máy, một công nhân phụ (công nhân gián tiếp) hỗ trợ cho công nhân chính trong quá trình sản xuất bàn ghế. Đơn giá hỗ trợ cho mỗi bộ bàn ghế hoàn thành là 10.000 đồng.
Nếu công nhân chính hoàn thành 150 bộ bàn ghế trong tháng, lương của công nhân phụ sẽ được tính như sau: 10.000 x 150 = 1.500.000. Vậy lương tháng đó của công nhân phụ là 1.500.000 đồng.
3. Tính lương theo sản phẩm tập thể
Đây là hình thức trả lương thường được sử dụng đối với các công việc có nhiều người cùng thực hiện. Nhóm người lao động được xem như một đơn vị cụ thể, lương sẽ được tính theo số lượng sản phẩm mà cả tập thể tạo ra.
Hình thức này thường áp dụng đối với các dự án nhóm hoặc công việc tập thể, sản xuất sản phẩm cần sự phối hợp của nhiều người.
Công thức tính lương theo sản phẩm tập thể:
Lương theo sản phẩm = Số sản phẩm tập thể hoàn thành x Đơn giá 1 sản phẩm
Ví dụ: Một nhóm công nhân trong xưởng sản xuất cùng tham gia hoàn thành 500 chiếc áo đồng phục trong một tháng, với đơn giá trả cho mỗi chiếc áo hoàn thành là 20.000 đồng.
Lương tập thể cho sẽ được tính như sau: 20.000 x 500 = 10.000.000. Vậy tổng lương cho nhóm công nhân này sẽ là 10.000.000 đồng, số tiền này sẽ được chia theo số lượng thành viên trong nhóm hoặc tỷ lệ đã được thỏa thuận trước giữa họ.
4. Tính lương theo sản phẩm có thưởng
Với hình thức này thì người lao động được nhận một khoản tiền thưởng ngoài tiền lương cơ bản theo hiệu suất làm việc và chất lượng của sản phẩm được tạo ra. Phương pháp này thường được áp dụng cho những lao động có thành tích vượt mức hoặc chất lượng sản phẩm tốt, năng suất cao.
Công tính tính lương theo sản phẩm có thưởng:
Lương theo sản phẩm = Lương sản phẩm cơ bản + [(% tiền thưởng cho mỗi 1% sản phẩm vượt mức x phần trăm hoàn thành vượt mức sản lượng)/100 x Lương sản phẩm]
Ví dụ: Một công nhân có mức lương sản phẩm là 5.000.000 đồng. Do hiệu suất làm việc tốt, công nhân này vượt mức sản lượng yêu cầu và nhận được 10% tiền thưởng trên sản phẩm. Ta sẽ áp dụng công thức tính lương như sau: 5.000.000 + [(20X10)/100 x 5.000.000] = 6.000.000.
Trong đó:
- 5.000.000 đồng là lương sản phẩm cơ bản.
- 20 là phần trăm lương thưởng cho mỗi phần trăm sản phẩm vượt mức.
- 10 là phần trăm tiền thưởng dựa trên hiệu suất vượt mức.
Vậy tổng lương nhận được sau khi tính tiền thưởng là 6.000.000 đồng.
5. Tính lương theo sản phẩm lũy tiến
Đây là phương pháp sẽ áp dụng 2 loại đơn giá tính lương (đơn giá cố định và đơn giá lũy tiến). Đơn giá cố định áp dụng đối với sản phẩm trong mức quy định, còn đơn giá lũy tiến thì được sử dụng để tính lương sản phẩm vượt mức. Nghĩa là khi người lao động hoàn thành được nhiều sản phẩm vượt mức thì tiền lương sẽ được tính thêm dựa trên đơn giá lũy tiến.
Công thức tính lương theo sản phẩm lũy tiến:
Lương theo sản phẩm = Lương sản phẩm cơ bản + (Số lượng sản phẩm vượt định mức x Đơn giá 1 sản phẩm)
Ví dụ: Một công nhân hoàn thành 120 sản phẩm thực tế, trong khi định mức sản phẩm là 100. Thì số lượng sản phẩm vượt định mức là 20.
Giả sử:
- Đơn giá cố định cho mỗi sản phẩm là 50.000 đồng.
- Đơn giá lũy tiến cho sản phẩm vượt mức là 75.000 đồng.
Ta sẽ áp dụng công thức tính lương như sau: (50.000 x 100) + (75.000 x 20) = 6.500.000.
Vậy tổng lương của người lao động sẽ nhận là 6.500.000 đồng.
III. Ưu và nhược điểm của mức lương theo sản phẩm
Lương theo sản phẩm, hay còn gọi là trả lương dựa trên sản phẩm, là cách tính lương dựa vào số lượng và chất lượng công việc mà người lao động hoàn thành. Phương pháp này phù hợp với một số ngành nhất định như chế tạo, lắp ráp và cũng đi kèm với các ưu điểm và nhược điểm riêng. Dưới đây là bảng so sánh những ưu điểm và nhược điểm của phương pháp này:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
IV. Những câu hỏi thường gặp về cách tính lương theo sản phẩm
1. Trả lương theo sản phẩm có phải đóng BHXH?
Mức đóng bảo hiểm của người lao động tham gia BHXH bắt buộc được quy định tại khoản 1 và khoản 5 Điều 85 Luật Lao động 2024, cụ thể:
Điều 85. Mức đóng và phương thức đóng của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc
1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1 Điều 2 của Luật này, hằng tháng đóng bằng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Người lao động quy định điểm i khoản 1 Điều 2 của Luật này, hằng tháng đóng bằng 8% mức lương cơ sở vào quỹ hưu trí và tử tuất.
…
5. Người lao động hưởng tiền lương theo sản phẩm, theo khoán tại các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp thì mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng theo quy định tại khoản 1 Điều này; phương thức đóng được thực hiện hằng tháng, 03 tháng hoặc 06 tháng một lần.
Theo đó, người lao động được trả lương theo sản phẩm tại các doanh nghiệp hay hộ kinh doanh… phải đóng BHXH hàng tháng theo quy định tại khoản 1 Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức đóng BHXH bắt buộc hàng tháng của người lao động được trả lương theo sản phẩm là 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và quỹ tử tuất.
Phương thức đóng thực hiện hằng tháng, 03 tháng/lần hoặc 06 tháng/lần.
2. Làm thế nào để xác định đơn giá tiền công cho mỗi sản phẩm?
Đơn giá tiền công cho mỗi sản phẩm cần được xác định chính xác và nhận được sự đồng ý của các bên. Để tiến hành phân tích chi tiết và xác định đơn giá phù hợp, doanh nghiệp có thể tham khảo thông tin bên dưới:
- Phân tích chi phí: Bạn cần phân tích được tổng chi phí để sản phẩm hoàn thiện mỗi sản phẩm. Chi phí này bao gồm cả các chi phí trực tiếp (như nguyên vật liệu, lao động trực tiếp) và chi phí gián tiếp (như chi phí máy móc, quản lý, tiền thuê mặt bằng).
- Lợi nhuận mong muốn: Xác định được mức lợi nhuận mong muốn hoặc mức lợi nhuận cần thiết để đảm bảo duy trì và phát triển bền vững cho doanh nghiệp.
- Ước lượng sản lượng: Dựa trên nhu cầu thị trường và khả năng sản xuất của doanh nghiệp, ước lượng sản lượng dự kiến mà bạn dự định sản xuất.
- Tính toán đơn giá tiền công: Sau khi biết chi phí sản xuất và lợi nhuận mong muốn, bạn có thể tính toán đơn giá tiền công cho mỗi sản phẩm bằng cách chia tổng chi phí và lợi nhuận mong muốn cho số lượng sản phẩm ước tính.
- Kiểm tra và điều chỉnh: Sau khi tính toán đơn giá tiền công, để đảm bảo tính khả thi và cạnh tranh của sản phẩm thì bạn cần phải kiểm tra và so sánh với giá cả trên thị trường và chi phí sản xuất thực tế.
- Theo dõi và điều chỉnh định kỳ đơn giá tiền công định kỳ: Để phản ánh các biến động trong chi phí sản xuất và thị trường, điều này giúp đảm bảo sự linh hoạt và thích ứng của doanh nghiệp với môi trường kinh doanh.
3. Làm thế nào để đảm bảo tính công bằng khi tính lương theo sản phẩm?
Để đảm bảo được tính công bằng khi tính lương theo sản phẩm, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:
- Xác định rõ ràng các tiêu chí đánh giá dựa trên chất lượng sản phẩm, năng suất lao động và các yếu tố khác có ảnh hưởng đến lương. Các tiêu chí này phải được minh bạch, công khai để người lao động nắm rõ.
- Có một hệ thống đánh giá hiệu quả được thực hiện khách quan, công bằng và nhất quán. Các phương pháp đánh giá có thể áp dụng là quan sát trực tiếp, theo dõi tiến độ công việc, kiểm tra chất lượng sản phẩm.
- Doanh nghiệp cần cung cấp đầy đủ dụng cụ, thiết bị và điều kiện làm việc cần thiết để người lao động có thể hoàn thành tốt công việc. Việc này đảm bảo rằng tất cả người lao động đều có cơ hội ngang nhau để đạt được năng suất cao.
- Doanh nghiệp đảm bảo cung cấp đầy đủ thiết bị, dụng cụ và điều kiện làm việc cần thiết để người lao động hoàn thành tốt công việc. Việc này tạo ra một môi trường công bằng nơi tất cả người lao động đều có cơ hội ngang nhau để đạt được năng suất cao.
- Tránh áp dụng mức lương quá thấp, mức lương cần đảm bảo sẽ đủ để người lao động phục vụ các nhu cầu thiết yếu và phù hợp với năng suất lao động của họ. Nếu mức lương quá thấp sẽ dẫn đến tình trạng người lao động làm việc cẩu thả, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
- Doanh nghiệp cần thường xuyên trao đổi với người lao động về hiệu quả công việc, mức lương và các vấn đề liên quan. Việc này giúp giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp và tạo động lực cho người lao động.
Trên đây là những thông tin quan trọng về lương theo sản phẩm, những cách tính cùng các câu hỏi thường gặp. Hy vọng với bài viết trên Vieclam.net đã mang đến những thông tin hữu ích cho bạn trong việc tìm hiểu về lương theo sản phẩm là gì? Đừng quên truy cập vào Vieclam.net xem thêm nhiều thông tin hữu ích khác nhé.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Có thể bạn sẽ quan tâm:
- Việc làm thời vụ là gì? Top 10 công việc thời vụ lương cao
- Top 12 công việc lương 10 triệu không cần bằng cấp, dễ xin việc
- Top 16 công việc lương cao cho nữ ở Việt Nam nhất định phải biết
