Kỹ năng giải quyết vấn đề là một trong những kỹ năng quan trọng nhất góp phần vào sự thành công của một người ở mọi khía cạnh bao gồm công việc, học tập hay trong cuộc sống. Vậy phương pháp rèn luyện kỹ năng này ra sao? Vieclam.net sẽ giúp bạn giải đáp thông qua bài viết dưới đây!
Mục lục
I. Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì?
Kỹ năng giải quyết vấn đề là quá trình nhận diện, phân tích nguyên nhân và đưa ra hướng giải quyết tối ưu cho những vấn đề không mong muốn xuất hiện. Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà mỗi người cần trang bị.
Khi có bất ngờ xảy đến, người có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt sẽ bình tĩnh, giải quyết mọi thứ một cách trơn tru và có kiểm soát. Trong khi đó, người thiếu kỹ năng này sẽ trở nên luống cuống, lo lắng và hoảng loạn.
Chính vì thế, kỹ năng giải quyết vấn đề sẽ là tiền đề cho bạn phát triển bản thân, đối đầu với mọi thử thách trong cuộc sống và từ đó có thể trở thành những nhà lãnh đạo xuất sắc nhất.
II. Tầm quan trọng của kỹ năng giải quyết vấn đề
Việc giải quyết vấn đề luôn có sự kết nối theo các yếu tố mục đích, nguyên nhân và kết quả. Một quyết định sai lầm ngay thời điểm đó có thể kéo theo hàng loạt những vấn đề khác và gây ra hậu quả lớn trong cuộc sống.
Chính vì thế, việc giải quyết vấn đề tốt không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn cho những người xung quanh. Đôi khi chỉ vì vấn đề của riêng bạn nhưng không xử lý tốt sẽ khiến mọi người gặp rắc rối.
Ví dụ: Khi vấn đề xảy ra trong hôn nhân, bạn không biết cách giải quyết sao cho tốt có thể gây ảnh hưởng đến cả gia đình, thậm chí là gia đình tan vỡ và con cái phải chịu tổn thương. Hay vấn đề lựa chọn trường đại học, nếu bạn không tìm ra được mong muốn của mình, rất dễ chọn sai ngành và từ đó làm lãng phí thời gian và mất định hướng sau này.
Cho dù ở phương diện nào, kỹ năng giải quyết vấn đề luôn đóng vai trò quan trọng và sẽ quyết định xem bạn là ai, bạn ở đâu và tương lai của bạn như thế nào. Hãy rèn luyện cho mình sự dứt khoát, bình tĩnh và sáng suốt trước mọi vấn đề xảy ra.
Xem thêm: Tuyệt chiêu trả lời phỏng vấn giới thiệu bản thân gây ấn tượng mạnh
III. Cách rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề
Dưới đây là một số cách hiệu quả giúp bạn có thể nâng cao khả năng giải quyết vấn đề:
1. Tìm hiểu nguyên nhân xảy ra vấn đề
Cách tốt nhất hiện nay để tìm ra phương án hiệu quả nhất cho một vấn đề đó chính là xác nhận được nguyên nhân gốc rễ của nó. Cũng như trong Y học, bắt đúng bệnh thì mới mong chữa khỏi.
Điều này đòi hỏi một quá trình xem xét, nhìn nhận lại mọi vấn đề có liên quan để tìm ra đâu là nguyên nhân chính của vấn đề. Khi làm được điều này, bạn không chỉ có thể đưa ra những giải pháp tối ưu để xử lý triệt để vấn đề mà còn hạn chế được những vấn đề tương tự sẽ xảy ra trong tương lai.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần xem xét mức độ ảnh hưởng của vấn đề để tìm ra phương án hiệu quả. Nếu vấn đề ấy gây ảnh hưởng trực tiếp đến những người xung quanh, tiến trình của công việc thì chúng ta cần giải quyết một cách nhanh chóng để hạn chế sự tổn thất.
Xem thêm: Mục tiêu nghề nghiệp của bạn là gì? 12 mẫu mục tiêu ghi điểm
2. Phân tích vấn đề khách quan
Nhìn nhận vấn đề một cách khách quan cũng là một trong những bước quan trọng. Để có thể làm được điều này, chúng ta cần đứng dưới góc độ của những người khác để quan sát, nhìn nhận mọi thứ vì đôi khi người ngoài cuộc luôn sáng suốt hơn người trong cuộc.
Khi phân tích, hãy cẩn thận để có thể quan sát hết mọi thứ mà không bỏ lỡ những chi tiết quan trọng. Điều này sẽ giúp ta dễ dàng đưa ra các hướng giải quyết có hiệu quả cao.
3. Rèn luyện sự linh hoạt trong tư duy
Tư duy linh hoạt là một yếu tố quan trọng trong kỹ năng giải quyết vấn đề. Sự linh hoạt sẽ cho phép bạn suy nghĩ ra nhiều ý tưởng, cách giải quyết mới lạ, không bị bó buộc bởi các cách xử lý truyền thống như mọi người đã từng làm.
Xem thêm: Cách trả lời điểm mạnh điểm yếu khi phỏng vấn “chắc chắn ăn điểm”
4. Trau dồi kiến thức
Trau dồi kiến thức mỗi ngày ở nhiều lĩnh vực là một bước quan trọng để nâng cao khả năng giải quyết vấn đề. Mọi vấn đề phát sinh không mong muốn sẽ trở nên dễ dàng và giải quyết nhanh chóng hơn khi bạn có kiến thức, có sự nhận diện đối với lĩnh vực đang mắc phải.
Hiện nay có rất nhiều cách để bổ sung và làm mới kiến thức mà bạn có thể tham khảo như đọc sách hay các tài liệu chuyên ngành, tham gia các buổi hội thảo, học các khóa học ngắn hạn, xem các chương trình talkshow của các diễn giả,…
5. Giữ tinh thần tỉnh táo khi giải quyết vấn đề
Mọi việc sẽ trở nên tồi tệ hơn nếu bạn luống cuống, hoảng hốt và không thể giữ bình tĩnh. Khi ấy bạn sẽ chẳng thể làm gì ngoài việc đứn nhìn mọi thứ trở nên khó khăn hơn.
Chính vì thế, việc đầu tiên cần làm chính là trấn an bản thân, giữ cho mình một cái đầu thật tỉnh táo. Khi ấy bạn có thể xác định được việc cần làm ngay lúc ấy là gì, từ đó đưa ra những hướng giải quyết tối ưu nhất.
Có thể nói, sự bình tĩnh chính là chìa khóa cho mọi vấn đề. Không ai có thể xử lý tốt mọi việc khi đầu óc rối rắm, tâm trạng hoảng loạn. Do đó, hãy tin rằng mọi việc đều có cách giải quyết của nó và mọi việc đều sẽ ổn.
6. Lựa chọn giải pháp tối ưu
Giải quyết vấn đề không đúng cách thật sự là một vấn đề lớn. Điều này không chỉ gây mất thời gian mà còn không mang lại hiệu quả gì, thậm chí là gây ra vấn đề khác.
Do đó, trước khi giải quyết một việc gì, ta cần dành thời gian để xem xét mọi giải pháp: cách làm, thời gian thực hiện, mức độ thành công,… Việc này tuy mất thời gian nhưng lại mang tới hiệu quả không ngờ. Chúng ta sẽ đi đúng hướng, tỷ lệ thành công cao hơn.
Khi chọn đúng giải pháp, bạn sẽ thấy mọi việc tiến triển tốt hơn, có niềm tin vào điều tốt đẹp hơn. Chính vì thế, thay vì mất thời gian và công sức để thử nghiệm các giải pháp, ta hãy đánh giá chúng ngay từ đầu và chọn ra điều tốt nhất.
IV. Một số phương pháp giúp bạn cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề
Hiện nay có rất nhiều phương pháp khoa học mà bạn có thể áp dụng để cải thiện các kỹ năng mềm nói chung và kỹ năng giải quyết vấn đề nói riêng. Hãy lựa chọn cho chính mình một phương pháp phù hợp nhé!
1. Sơ đồ Mindmap
Bản đồ tư duy (Mindmap) là một trong những công cụ được áp dụng rộng rãi ở nhiều linh vực khác nhau như học tập, công việc và hỗ trợ rất nhiều trong việc giải quyết vấn đề. Sơ đồ này bao gồm một nội dung chính, vấn đề ở trung tâm, sau đó là các nhánh nhỏ tùy vào nhu cầu của mỗi người.
Việc sử dụng loại sơ đồ này sẽ giúp tiết kiệm thời gian ghi nhớ, dễ dàng trong việc đưa ra các ý tưởng, các phương pháp giải quyết vấn đề. Ngoài ra việc sử dụng nhiều màu sắc, biểu tưởng khác nhau trên sơ đồ sẽ kích thích sự sáng tạo, mang lại sự hứng thủ và thể hiện thông tin một cách rõ ràng và trực quan hơn.
2. Kỹ thuật Brainstorming
Kỹ thuật Brainstoming sẽ giúp bạn liệt kê ra toàn bộ những sáng kiến, ý tưởng, bao gồm cả những điều không tưởng hay điên rồ nhất. Nói theo cách khác, kỹ thuật này chú trọng đến việc tạo ra hàng loạt các giải pháp mà không quan tâm đến các yếu tố khác như mức độ khả thi, phương pháp thực hiện,… và chúng đều được chấp nhận, cho dù nó có kỳ quái đến thế nào.
Kỹ thuật này giúp chúng ta có sự linh hoạt trong suy nghĩ và đôi khi mang lại hiệu quả không ngờ bởi vì những giải pháp tưởng chừng “vô tri” nhất lại có thể giúp bạn giải quyết mọi vấn đề. Như vậy, không gì là không thể nên hãy cứ thỏa sức sáng tạo.
3. Nguyên tắc IDEAL
IDEAL là một phương pháp được sử dụng rộng rãi trong kỹ năng giải quyết vấn đề. Mỗi chữ cái trong IDEAL là đại diện cho 1 bước:
- Identify (Nhận diện): Đầu tiên là nhận diện vấn đề xảy ra là gì. Điều bạn cần làm là xem xét vấn đề theo hướng khách quan và tổng thể.
- Define (Xác định): Tiếp theo, ta cần xác định nguyên nhân vấn đề, các yếu tố có liên quan.
- Explore (Khám phá): Đây là bước chúng ta tìm ra những giải pháp tối ưu. Để làm điều này, ta cần liệt kê các phương pháp, thực hiện các bước đánh giá và từ đó tìm ra phương án phù hợp.
- Action (Hành động): Sau khi đã xác định được hướng giải quyết, ta cần lên kế hoạch và tiến hành các bước. Việc hành động cần được suy tính rõ ràng, có chủ đích và nhanh chóng đạt được mục tiêu.
- Look back (Nhìn nhận lại): Sau cùng, ta cần nhìn nhận lại vấn đề một lần nữa và tự đặt cho mình các câu hỏi. Vấn đề đã được giải quyết chưa? Mức độ thành công như thế nào? Bài học kinh nghiệm ra sao? Điều này sẽ giúp bạn rút ra được những bài học và có thể áp dụng cho tương lai.
Xem thêm: Bộ câu trả lời “bạn có câu hỏi nào cho chúng tôi không?” hay nhất 2024
4. Quan sát và học hỏi từ những người có chuyên môn tốt
Một trong những cách học hỏi nhanh nhất chính là học từ những người xung quanh, đặc biệt là trong kỹ năng giải quyết vấn đề. Việc quan sát những người có năng lực, chuyên môn xử lý các rắc rối, bạn sẽ học được cách giữ bình tĩnh, cách đối mặt với khó khăn và cách đưa ra những quyết định đúng đắn.
Có nhiều cách để bạn có thể học hỏi được từ nhiều người xung quanh như tham gia các hội nhóm, các cuộc thảo luận, quan sát từ bạn bè, đồng nghiệp hay sếp. Đơn giản hơn là trò chuyện với những người có chung mối quan tâm với bạn. Có rất nhiều cơ hội xung quanh, quan trọng là bạn có chịu mở lòng và sẵn sàng tiếp thu những điều mới và nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề của mình hay không.
5. Tích lũy kiến thức về lĩnh vực phụ trách
Để có thể nâng cao năng lực chuyên môn và thăng tiến trong công việc thì việc trau dồi kiến thức là điều tất yếu. Nhưng ngoài những lợi ích về công việc thì điều này còn giúp bạn nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề của mình. Bởi vì khi bạn đã nắm rõ về một lĩnh vực nào đó, bạn sẽ luôn tự tin, giảm thiểu các vấn đề có thể xảy ra và nếu có thì bạn cũng sẽ giải quyết chúng một cách êm đẹp.
Hiện nay có vô số phương pháp để nâng cao kỹ năng chuyên môn trong nhiều lĩnh vực. Có thể bắt đầu bằng việc học thêm các khóa học chuyên ngành, đọc các bài nghiên cứu khoa học, đọc sách hay tham gia các buổi diễn thuyết. Bên cạnh đó, áp dụng những kiến thức học được vào thực tiễn sẽ giúp bạn nhanh chóng nâng cao trình độ cũng như tích lũy được kinh nghiệm hiệu quả hơn.
Trên đây là những thông tin chi tiết nhất về kỹ năng giải quyết vấn đề mà bạn có thể tham khảo để bổ sung và nâng cao kỹ năng mềm của mình. Việc này không chỉ giúp bạn tăng cường “hệ miễn dịch” đối với những vấn đề không mong muốn trong cuộc sống mà còn giúp bạn thành công hơn trong mọi lĩnh vực. Đừng quên theo dõi Vieclam.net để luôn cập nhật nhanh nhất những bài viết mới nhé!
Có thể bạn quan tâm:
